O‘rta asrlar haqida qiziqarli faktlar nimalardan iborat? Jasur ritsarlar, mag‘rur shohlar, chiroyli malikalar… Hech bo‘lmaganda badiiy adabiyotlarda hamma narsa shunday tasvirlangan. Aslida qanday bo‘lgan? Keling ulardan baʼzi birlarini ko‘rib chiqamiz.
O‘rta asrlar haqida qiziqarli faktlar
1. O‘rta asrlarda Yevropada yuvinish qabul qilinmagan, ya’ni bu odatiy hol bo‘lmagan. Keyinchalik bu foydali odat Yevropa mamlakatlariga kirib keldi – bu odatni ritsarlar olib kirgan. Shu sababli, turli xil atirlar o‘rta asr zodagonlari orasida juda mashhur edi – ular yoqimsiz hidlardan xalos bo‘ldilar.
2. Hojatxonada ham ahvol yaxshi emas edi. Masalan, fransuz qirollarining mashhur qarorgohi bo‘lgan Luvrda bittayam hojatxona bo‘lmagan.
3. Odatda itlarga ziyofatlarga ruxsat berilardi va qoldiqlar stol ostiga tashlandi.
4. O‘rta asrlarda go‘zallik standarti keng peshona hisoblangan. Ko‘pgina moda shinavandalari peshonasining go‘zalligini ko‘rsatish uchun hatto sochlarining bir qismini olishardi.
Shuning uchun, taniqli “Mona Liza” ning bunday peshonasi tasvirlangan.
5. O‘rta asr shifokorlari bemorni tekshirishdan oldin qo‘llarini yuvish kerak emas deb hisoblashgan.
6. O‘rta asrlarda ipni ignadan o‘tkazish uchun – quloqdan chiqadigan oltin gugurtni ishlatishgan. Gʻalati !
7. O‘rta asrlarda oddiy tugmalar odamning lavozimi – maqomi sifatida xizmat qilgan. Fransiya qiroli Frensis Birinchi bir safar oʻzining libosida chiqqanda, liboslardagi tugmalarning soni o‘n olti mingdan ziyod boʻlgan.
8. O‘rta asrlarda eng mashhur ichimlik pivo yedi. Bu alkogolizm tufayli emas, balki fermentatsiya paytida juda toza bo‘lmagan suv ovqat hazm qilish tizimi uchun kamroq xavfli bo‘lishiga olib kelgan.
9. Ba’zi O‘rta asr monastirlarida aybdor rohiblar, jazo sifatida ohakdagi suvni ichishga majbur bo‘lishgan.
10. O‘rta asrlarda ziravorlar juda qimmat edi, nafaqat taomni ta’mini o‘zgartirib qo‘ymasdan, balki go‘shtni uzoqroq saqlashga imkon berganligi uchun. Albatta, go‘sht ham shunchaki tuzlangan, ammo bu usul ovqatning ta’miga ko‘proq ta’sir ko‘rsatdi.